قوانین سفته | نکاتی که باید درباره صدور و مقررات سفته بدانید

سفته یک ابزار مالی منحصر به فرد است که طبق قانون وام گیرندگان را موظف می‌کند که مقدار مشخص شده‌ای پول را در تاریخ معین یا در صورت تقاضا به وام دهنده بپردازند. سفته‌ها اسناد قابل معامله‌ای هستند که بر اساس قانون اسناد قابل معامله صادر می‌شوند و می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند. مانند وام گیرندگان فردی یا مشترک، پرداخت در صورت تقاضا یا بصورت اقساط، پرداخت به صورت یکجا و خیلی از موارد دیگر. در این مطلب با قوانین سفته، نکات لازم برای صدور آن و انواع مختلف این سند مالی آشنا می‌شوید. پیشنهاد میکنیم با صدور و وصول سفته در مقاله لینک شده آشنا شوید.

تهیه سفته و مبلغ آن

سفته به راحتی قابل دسترسی است اما برای جلوگیری از خطر جعلی بودن یا کلاهبرداری با مبلغ بالاتر آن را از بانک‌ها دریافت کنید. مبلغ سفته نیز می‌تواند در وجه حامل یا شخصی معین و یا به صورت حواله‌کرد صادر شود. حامل کسی است که سفته را در اختیار دارد و حواله‌کرد یعنی کسی که سفته را به او انتقال داده‌اند.

تاریخ سفته

تاریخ هر سفته یکی از این سه حالت است:

• عند‌المطالبه: یعنی دارنده سفته هر زمان که بخواهد می‌تواند مبلغ را از صادرکننده بخواهد.
• به تاریخ معین: یعنی مبلغ پرداختی را تنها در تاریخ مشخصی می‌توان دریافت کرد.
• به رؤیت: این در صورتی است که سفته تاریخ پرداخت ندارد بنابراین تاریخ پرداخت همان تاریخ رؤیت سند محسوب می‌شود.

موارد ضروری و غیرضروری که باید در سفته ذکر شوند

بر اساس ماده ۳۰۸ قانون تجارت که در رابطه با قوانین سفته است شرایطی که به سفته اعتبار می‌دهند، شامل موارد زیر است:

• امضا یا مهر
• مبلغ با تمام حروف
• گیرنده وجه
• تاریخ پرداخت

برای تبدیل سفته به سند قانونی و قابلیت اجرا، شخص صادرکننده باید کلیه این موارد را در سفته ذکر کند:

اسامی طرفین: نام قانونی صادرکننده و گیرنده وجه

امضا یا مهر: سفته باید شامل امضای صادرکننده باشد، در غیر این صورت اعتباری ندارد.

تاریخ صدور و تاریخ بازپرداخت: رعایت نکردن این موارد نیز باعث عدم اعتبار سفته می‌شود.

مبلغ سفته: مبلغ وامی که قرض گرفته یا قرض داده می‌شود.

مکان تأدیه: مکان تادیه باید ذکر شود اما طبق ماده ۳۰۸ از شرایط اساسی نیست. تأدیه به معنای اداکردن و پرداخت پول یا وام است.

تمبر مالیاتی: این تمبر هزینه خرید برگ‌های سفته است که نسبت به مبلغ هر سفته تفاوت دارد.

اطلاعات تماس /آدرس طرفین: این قسمت هم بهتر است کامل شود اما در ماده ۳۰۸ جزء شروط اصلی قوانین سفته نیست.

نکاتی در مورد قوانین سفته

نکات مهم زیر را در مورد سفته‌ها به خاطر داشته باشید:

• سفته بدون مهر یا امضا سندیت ندارد.
• در صورت عدم درج تاریخ، سفته به رؤیت حساب می‌شود یعنی تاریخ رؤیت یا دیدن تاریخ صدور است.
• در صورت بدون محل پرداخت بودن، محل پرداخت همان محل صدور است.
• در صورت بدون محل صدور بودن، سفته معتبر است اما نه اعتبار تجاری بلکه تنها یک سند مدنی است و محلی که با اسم متعهد ذکر شده همان محل صدور است.
• در صورتی که سفته در وجه شخصی خاص صادر می‌شود نام او حتما باید ذکر شود در غیر این صورت در وجه حامل در نظر گرفته می‌شود.

پشت‌نویسی یا ظهرنویسی سفته

پشت‌نویسی سفته در سه شکل انجام می‌شود که بر اساس آن ممکن است قوانین سفته تغییر کند:

بابت انتقال: در این حالت با پشت‌نویسی سفته به شخص دیگری انتقال داده می‌شود پس تمام حقوق ناشی از سفته شامل طلب، ضمانت و … به آن شخص واگذار خواهد شد. اگر هدف از پشت‌نویسی ذکر نشود فرض، انتقال در نظر گرفته می‌شود. برای آشنایی بیشتر با انواع چک بانکی و قوانین آن کلیک کنید.

بابت ضمانت: اگر شخص سومی پرداخت سفته را تضمین کند تا در صورت عدم پرداخت مبلغ در تاریخ مشخص، دارنده سفته به او مراجعه کند ظهرنویسی سفته بابت ضمانت صورت گرفته است.

بابت وکالت: این نوع از ظهرنویسی دادن وکالت برای دریافت وجه سفته است. با این کار شخص دارای سفته بدون انتقال مالکیت سفته، دیگری را مسئول دریافت مبلغ از صادرکننده در تاریخ سررسید سفته می‌کند. در حقیقت نوعی وکالت برای وصول وجه سفته است.

انواع سفته

انواع مختلفی از سفته ها از نظر کاربرد و همچنین با توجه به نحوه پرکردن آن وجود دارند که طرفین می‌توانند در موقعیت‌های مختلف از آنها استفاده کنند. این بخش مروری بر رایج‌ترین انواع سفته است که هر کدام از آن‌ها شرایط و قوانین متفاوتی دارند. با دریافت مشاوره حقوقی رایگان از سایت مشاوران حقوقی، سوالات خود را مطرح کنید و پاسخ آن‌ها را از متخصصان دریافت کنید.

سفته به عنوان سند بدهی

سفته گاهی در معاملات به عنوان سند بدهی استفاده می‌شود. به این شکل که بدهکار به عنوان تعهد سفته‌ای به طلبکار داده تا بعدا ثابت شود که چه کسی بدهکار است و مبلغ بدهی چقدر است. تاریخ سررسید که دارنده سفته در آن موعد می‌تواند نسبت به وصول اقدام کند در این سفته خیلی مهم است. اگر متعهد نتواند بدهی خود را به موقع پرداخت کند ممکن است طی مراحل وصول سفته توسط طلبکار، اموالش در ازای پرداخت بدهی ضبط شود.

سفته استخدامی (برای حسن انجام کار)

دریافت سفته جهت استخدام افراد بسیار راجع و وصول آنها ایجاد نگرانی‌هایی برای کارمندان مشاغل مختلف می‌کند. درحالی‌که چون هدف از صدور این گونه سفته تعهد و انجام صحیح کار است، کارفرما فقط در صورت اثبات کوتاهی کارمند یا کارگر خود می‌تواند آن را وصول کند. در این سفته تاریخ مشخص نمی‌شود و این مورد تفاوت مهم آن با سفته‌های به عنوان بدهی است.

در این نوع سفته‌ها نوشتن نام دارنده سفته بسیار اهمیت دارد زیرا در غیر این صورت در وجه حامل در نظر گرفته می‌شود و هرکس با داشتن آن می‌تواند اقدام به وصول کند. همچنین درج عبارت حسن انجام کار از نکات مهم این سفته‌هاست و آگاهی از قوانین سفته در این مورد بسیار مهم است.

سفته سفید امضا

دادن سفته سفید امضا به معنی واگذاری اختیار تکمیل سفته به دیگری است. او می‌تواند سفته خود را به عنوان یک سند تجاری قابل انتقال به افراد دیگر بدهد. صادرکننده این نوع سفته فقط در صورتی می‌تواند از طرف مقابل شکایت کند که ثابت کند سفته را به عنوان امانت در اختیار طرف مقابل قرارداده بوده و وی در امانت خیانت کرده است.

سفته بدون تاریخ

همان‌طور که از اسم این سفته مشخص است در آن تاریخی نوشته نشده و به عنوان یک سند تجاری معتبر در معامله ها کاربرد دارد. سفته بدون تاریخ به معنای وکالت صادرکننده به فرد دارنده سفته جهت تعیین تاریخ دلخواه است که به لحاظ قانونی هیچ ایرادی ندارد.

سفته در وجه حامل

صاحب این نوع از سفته‌ها در واقع شخصی است که آن را در اختیار دارد (حمل کننده آن). زیرا در وجه شخص معینی صادر نشده و نام کسی روی آن نیست. در واقع صادرکننده تعهد می‌کند مبلغ را در زمان سررسید به کسی که سفته را در اختیار خود دارد پرداخت کند.

تنزیل سفته چیست؟

تنزیل سفته به معنای کاهش ارزش سفته، در صورتی اتفاق می‌افتد که دارنده سفته نتواند تا تاریخ پرداخت مبلغ سفته صبر کند و سفته خود را با قیمت کمتر به بانک بفروشد، به این کار تنزیل سفته گفته می‌شود.

سفته در کشورهای مختلف

به طور کلی قوانین سفته و موضوعات مربوط به آن بحث گسترده ای است و در کشورهای مختلف باهم متفاوت است. این مطلب قوانین سفته در ایران را بررسی کرده است. توصیه می‌شود برای استفاده از سفته چه صدور و چه دریافت حتما درباره قوانین سفته در کشور مورد نظر خود تحقیق کنید. اگر سوالی در خصوص سفته و قوانین آن دارید لطفا با مشاوره حقوقی تلفنی سایت مشاوران حقوقی مطرح کنید.