هزینه یا اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر و پرستاری

در بسیاری از خانواده‎ها، وظیفه نگهداری از افراد سالخورده‌ای که به تنهایی قادر به رفع نیازهای خود نیستند، بر عهده فرزندان است. نگهداری از پدر و  مادر در دوران سالخوردگی، وظیفه و تکلیفی است که به لحاظ شرعی و قانونی بر عهده همه فرزندان است. برخی از مواقع یکی از فرزندان به تنهایی نگهداری از والدین را بر عهده می‌گیرد. فرزندی که به تنهایی متکفل مراقبت و پرستاری از پدر و مادر باشد، در صورتی که قصد تبرع و انجام امور به صورت رایگان را نداشته باشد، می ‌تواند هزینه یا اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر و پرستاری را طبق قانون مطالبه نماید. در این مطلب به طور مفصل به موضوع هزینه یا اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر و نحوه مطالبه آن خواهیم پرداخت. اگر می خواهید در مورد هزینه یا اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر اطلاعات کافی به دست آورید، با ادامه مطلب ما را همراهی کنید.

قانون اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر

در سال‌های اولیه زندگی مراقبت از فرزندان و حضانت از فرزندان جزو تکالیف هر پدر و مادری است، پدر و مادر از فرزندان خو مراقبت می ‌کنند بدون اینکه بحثی از اجرت نگهداری فرزند به میان بیاید. زمانی که والدین به سنین کهنسالی رسیدند و قادر به انجام امورات خود نبودند، این فرزندان هستند که باید از پدر و مادر خود مراقبت کنند. فرزندان علاوه بر نگهداری و احترام به ‌شان والدین، در صورتی که پدر و مادر نیاز مالی دارند و فرزندان توانایی مالی داشته باشند، باید به پدر و مادر خود نفقه پرداخت کنند. در قانون مدنی لزوم پرداخت نفقه به والدین، تحت عنوان نفقه اقارب، مورد پیش بینی قرار گرفته است.

با توجه به اینکه در اسلام به نگهداری از والدین بسیار تاکید شده است و از سوی دیگر بی‌توجهی به والدین هم می ‌تواند عقوبت سختی در دنیا و آخرت داشته باشد. اما در روابط بین افراد نگهداری از والدین باید میان اعضای خانواده و خواهران و برادران تقسیم‌ بندی شود. در زندگی‌های پیچیده امروزی، برخی از فرزندان تکلیف شرعی، اخلاقی و قانونی خود را در برابر والدین به فراموشی سپرده و در خوشبینانه ‌ترین حالت، در صورتی که والدین به خانه سالمندان سپرده نشوند، نگهداری از والدین بر عهده یکی از فرزندان قرار می ‌گیرد.

هر چند نگهداری و مراقبت از والدین کاری بسیار پسندیده و جزو توصیه‌های دینی است؛ اما در قانون، نگهداری از والدین به عنوان تکلیف قانونی در نظر گرفته نشده است. از این رو فرزندان می ‌توانند در مقابل نگهداری از والدین اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر را از سایر برادران و خواهران دریافت کنند.

دریافت اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر در قانون مدنی، همانند اجرت المثل ایام زوجیت، به طور خاص و مشخص تعیین نشده است. اما در قانون مدنی با استناد به موادی، می ‌توان برای نگهداری از پدر و مادر مطالبه اجرت نمود. مطالبه اجرت برای نگهداری از پدر و مادر برای فرزندان درست به مانند این است که یک فرد غریبه یا یک پرستار برای نگهداری از پدر و مادر تعیین شده باشد، از این رو همه فرزندان موظف به پرداخت اجرت یا حق الزحمه پرستار هستند. برای کسب اطلاعات لازم در خصوص موارد محرومیت از ارث مقاله لینک شده را مشاهده کنید.

در ماده ۳۳۶ قانون مدنی، درباره دریافت اجرت المثل اینگونه بیان شده است که: «هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر این ‌که معلوم شود که قصد تبرع داشته است.»

با توجه به ماده ۳۳۶ قانون مدنی، اجرت المثل هزینه کاری است که شخصی به موجب امر شخص دیگر، اقدام به انجام آن کار می‌ کند. در صورتی که در دادگاه اثبات شود که شخص کار را به منظور تبرع و نیکوکاری انجام نداده و به طور ساده‌تر قصد انجام رایگان کارها را نداشته است، در این صورت اجرت المثل به وی تعلق می‌ گیرد.

با استناد به ماده ۳۳۶ قانون مدنی در خصوص اجرت المثل، از آنجایی که نگهداری از پدر و مادر به نوعی پرستاری از دیگری می ‌باشد، و از طرفی، عمل فرزند، ارزش اقتصادی دارد، لذا اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر به وی تعلق می‌ گیرد. در بیشتر مواقع افراد با توجه به شرایط و اختلافات حقوقی میان اعضای خانواده جهت نگهداری از والدین درخواست اجرت المثل می ‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با قانون اجرت المثل می ‌توانید از طریق تماس تلفنی و برخط از مشاوره حقوقی تلفنی وکلای مجرب و مشاوران حقوقی فعال در موسسات حقوقی استفاده نمایید.

نحوه مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر و پرستاری

همانطور که در بالا اشاره شد، با استناد به قانون ۳۳۶ قانون مدنی، در مواردی می‌توان نسبت به مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مار اقدامات لازم را انجام داد. از طریق مراحل زیر می ‌توان برای مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر اقدام نمود:

• ابتدا باید دادخواستی را تنظیم نموده و آن را به دادگاه حقوقی ارائه کند.
• برای این منظور فرد باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نموده و تقاضای مطالبه اجرت المثل را در دادخواستی قید کند.
• سپس کلیه مدارک و استاد مربوط به نگهداری از پدر و مادر را ضمیمه دادخواست نماید.

افرادی که قصد تنظیم دادخواست و مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر را دارند، می ‌توانند از مشاوره حقوقی تلفنی رایگان استفاده نمایند. وکلای با تجربه موسسات حقوقی به صورت بر خط از طریق مشاوره حقوقی تلفنی می‌ توانند شما را در این زمینه راهنمایی کنند.

نحوه پرداخت اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر

در صورتی که والدین دارای مستمری یا مال و اموالی باشند و یا مادر حقوق مستمری متوفی (حقوق شوهر) دریافت می ‌کند، در این صورت اجرت المثل نگهداری از والدین از این مستمری استیفا می ‌شود.

اما در صورتی که پدر و مادر دارای مال و اموالی نباشند؛ وظیفه نگهداری از والدین و تکفل از آن‌ها بر عهده همه فرزندان است و همه فرزندان به صورت مساوی متکفل نگهداری، و پرداخت نفقه به والدین هستند. از این رو همه فرزندان باید در پرداخت هزینه یا اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر مشارکت نمایند.

در برخی از موسسات حقوقی برای افرادی که امکان مراجعه حضوری به موسسات حقوقی را ندارند، امکان مشاوره حقوقی رایگان تلفنی فراهم شده است. موکلین می‌توانند به صورت بر خط با مشاوران و وکلای خبره تماس گرفته و راهنمایی‌های لازم را  در خصوص نحوه پرداخت اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر دریافت نمایند.

مبلغ اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر

بعد از ارائه دادخواست مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر به دادگاه، قاضی دادگاه بعد از بررسی شرایط لازم جهت برخورداری از اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر، موضوع را به کارشناس دادگستری ارجاع می‌دهد.

کارشناس دادگستری مبلغ اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر را با توجه به مواردی چون مدت زمان نگهداری از والدین، امور انجام شده برای والدین و… تعیین می ‌کند.

با توجه به موارد فوق چنانچه در مورد مبلغ اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر نیاز به مشاوره داشتید می ‌توانید از مشاوره حقوقی رایگان موسسات حقوقی که به صورت تلفنی ارائه می‌شود، استفاده نمایید.

دلیل دریافت اجرت المثل نگهداری والدین

• گاهی مراقبت از پدر و مادر بر عهده دختر یا پسر مجرد خانواده است، از آنجایی که وی در منزل پدری زندگی می ‌کند، بعضا مشاهده می‌ شود سایر خواهران یا برادران به جهت این که خواهر یا برادرشان در سهم الارث پدری زندگی می‌ کند، مطالبه اجاره بهای (اجرت المثل) سکونت در منزل ارثیه را می‌ کنند. در این شرایط دختر یا پسر خانواده نیز می ‎تواند در برابر نگهداری از پدر یا مادر اجرت المثل نگهداری از مادر را مطالبه کند. همچنین می ‌تواند هزینه‌ های انجام شده برای نگهداری از پدر یا مادر را نیز از خواهران و برادران مطالبه نماید.
• گاهی فرزندی که از پدر یا مادر مراقبت می‌ کند توان مالی خوبی ندارد، از سوی دیگر با مراقبت از پدر و مادر، منبع درآمد خود را از دست می‌ دهد. در این صورت دریافت اجرت المثل می ‌تواند پاسخگوی نیاز‌های مالی وی باشد.
• گاهی تعداد فرزندان زیاد است، و همه آن‌ها باید به طور مساوی بار نگهداری از پدر و مادر را به دوش بکشند. در صورتی که سایر فرزندان از نگهداری پدر و مادر شانه خالی کنند و نگهداری از پدر و مادر تنها بر عهده یک نفر باشد، شخص پرستار می ‌تواند مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر را نماید.

همانطور که می ‌دانید افراد با توجه به شرایط و اختلافات حقوقی اعضای خانواده اقدام به مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر می‌ کنند. افرادی که در این زمینه به مشاوره تخصصی نیاز داشته باشند، و از سوی دیگر بنا به دلایلی نتوانند به صورت حضوری به موسسسات حقوقی مراجعه کنند، می توانند با وکلای خبره این موسسات تماس گرفته و مشاره حقوقی تلفنی رایگان دریافت نمایند.

سوالات متداول

• قانون مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر چیست؟

بر اساس قانون مدنی، در صورتی که شخصی به موجب امر شخص دیگر، اقدام به انجام کاری کند و برای انجام آن هم قصد تبرع نداشته باشد، مستحق دریافت حق الزحمه یا همان اجرت المثل است.

• نحوه مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر چگونه است؟

جهت مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر بایستی به دفاتر خدمات قضایی مراجعه نموده و دادخواست مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر را تنظیم نماید و به ضمیمه مدارک نگهداری از والدین به دادگاه ارائه کند.

• مبلغ اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر چقدر است؟

میزان مبلغ اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر در قانون به شکل دقیق مشخص نشده است. کارشناس دادگستری با توجه به مواردی مثل مدت زمان نگهداری از والدین، امور انجام شده برای والدین و هزینه ‌های انجام شده، مبلغ اجرت المثل را تعیین می‌کند.

• نحوه پرداخت اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر چگونه است؟

در صورتی که پدر یا مادر دارای مال و اموال یا مستمری باشد، برای پرداخت از اموال و مستمری خود والد استفاده می‌شود. در غیر این صورت اجرت المثل به صورت مساوی توسط سایر فرزندان پرداخت می‌گردد.

• آیا بدون مراجعه حضوری امکان دریافت مشاوره حقوقی درزمینه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر وجود دارد؟

بلی، در برخی از موسسات حقوقی امکان دریافت مشاوره حقوقی تلفنی برای موکلین فراهم شده است. موکلین این موسسات در صورتی که قصد مراجعه حضوری به موسسه حقوقی را نداشته باشند، می‌توانند با وکلای با تجربه این موسسات تماس گرفته و از مشاوره حقوقی تلفنی رایگان استفاده کنند.