مهریه اولین موضوعی است که در زمان ازدواج مقدار آن باید مورد توافق دو طرف قرار گیرد. معمولا تعیین مهریه به عهده خانواده دختر یا خود دختر است. اما امروزه این دختر و پسر هستند که در مورد تعیین یک مال مشخص به عنوان مهریه و یا مبلغ آن به توافق می رسند.
شاید شما نیز شنیده باشید که ازدواج یک دختر و پسر به خاطر عدم توافق آنها در مورد مقدار مهریه به هم خورده است. این به این معنی است که مهریه و میزان آن یکی از موضوعات مهم در شروع ازدواج است. در این میان ممکن است هیجانات و شوق وصال باعث شود جوانان در این مورد عجولانه تصمیم بگیرند و مبالغی غیرمعقولانه و خارج از توان خود برای مهریه در نظر بگیرند. یا بالعکس دختر از سر عواطف و احساسات جوانی به مبلغی بسیار ناچیز به عنوان مهریه راضی شود. حال شاید برای بسیاری جای سوال باشد که آیا بعد از ازدواج و فروکش کردن هیجانات می توان تغییری در میزان مهریه اعمال کرد؟ ما در این مقاله به موضوع افزایش مهریه بعد از عقد و اینکه آیا این امر امکان پذیر است یا نه؟ خواهیم پرداخت.
افزایش مهریه بعد از عقد
بنابر باور برخی که مهریه را یک تعهد مالی از سوی مرد می دانند که به تبع ازدواج ایجاد شده و یکی از مهمترین آثار ازدواج است، زن و مرد از این امکان برخوردار هستند که در مورد افزایش میزان مهریه به توافق برسند و از دفترخانه ای که ازدواجشان را به ثبت رسانده درخواست تغییر در مقدار مهریه را داشته باشند. اما این باور تا حدودی متفاوت با چیزی است که قوانین جاری کشور در این مورد حکم می کنند. با این حال اگر در مورد مهریه و افزایش آن بعد از عقد نیازمند دریافت مشاوره تخصصی هستید می توانید با مشاورین مجرب موسسه مشاوره حقوقی در تماس باشید. در این مرکز مشاوره حقوقی رایگان به صورت حضوری و تلفنی توسط وکلای باتجربه و متخصص ارائه می شود.
شرایط افزایش مهریه پیش از سال ۱۳۸۸
به موجب قسمت (ب) بند ۱۵۱ مجموعه بخشنامه های ثبتی که پیش از سال ۱۳۸۸ قابلیت اجرایی داشت؛ در صورتی که مرد به هر دلیلی قصد افزایش مهریه همسر خود را داشته باشد، بایستی این عمل حقوقی را در قالب یک اقرارنامه رسمی انجام دهد و آن را در یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی به ثبت برساند.
بنابراین زمانی هم که افزایش مقدار مهریه بعد از ازدواج ممکن بود، باید این کار از طریق دفاتر اسناد رسمی و نه دفاتر ثبت ازدواج و طلاق، صورت می گرفت و آن هم در قالب یک اقرار نامه رسمی که به ثبت دفتر اسناد رسمی رسیده باشد و برای این امر مجددا سندی رسمی و با اثر حقوقی صادر گردد.
افزایش مهریه ممنوع است؟
طبق آنچه که پیشتر ذکر شد، موضوع افزایش مهریه تا پیش از سال ۱۳۸۸ منع قانونی نداشت. در این محدوده زمانی بود که شخصی طی شکایتی به اداره دیوان عدالت اداری کشور، درخواستی مبنی بر ابطلال بخشنامه های ثبتی و طی آن ممنوعیت افزایش مهریه را بیان کرد و مدعی شد که این قرار قانونی با شرع و ارکان خانواده در تضاد است.
این شکایت توسط شعبه رسیدگی کننده به این دلیل که شاکی، عدم مغایرت این مقرره با شرع را مبنا قرار داده بود به شورای نگهبان ارجاع داده شد. زیرا این شورا به عنوان مرجع تفاسیر ارائه شده در مورد شرع و قانون شناخته می شود. از شورای نگهبان خواسته شد تا تفسیر خود را در رابطه با تضاد موضوع افزایش مهریه با شرع ارائه کند.
شورای نگهبان نیز در تفسیر خود از این موضوع چنین بیان کرد: مهریه در تعریف شرع همان است که ضمن عقد نکاح در سند ازدواج قید شده است و به لحاظ شرعی افزایش آن بعد از عقد جایز نیست.
بنابر این نظریه، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری نیز به ناچار نظر شورای نگهبان در این مورد را پذیرفت و بدین ترتیب، دادنامه شماره ۴۸۸ مورخ ۸۸/۰۶/۱۵، قسمت (ب) بند ۱۵۱ مجموعه بخشنامه های ثبتی، با استناد به نظریه شورای نگهبان باطلل اعلام شد و از این تاریخ به بعد امکان افزایش مهریه بعد از عقد نکاح از بین رفت.
بنابراین به موجب قسمت (ب) بند ۱۵۱ مجموعه بخشنامه های ثبتی اداره ثبت اسناد و املاک کشور، زوجین دیگر نمی توانستند از طریق دفاتر ثبت اسناد رسمی اقدام به افزایش مقدار مهریه کنند.
بر این اساس، تنها راهکار قانونی موجود برای افزایش مهریه بعد از عقد، موکول کردن تعیین میزان آن به بعد از عقد است که این امر هم صرفا در ازدواج دائم امکان پذیر است.
اگر به دنبال روش هایی برای افزایش مهریه خود هستید و در این مورد احساس می کنید به کمک مشاوری متخصص نیاز دارید می توانید در این مورد با وکلای مجرب موسسه مشاوره حقوقی تماس برقرار کرده و از مشاوره حقوقی رایگان آنها برای پیدا کردن راهکار مناسب در راستای افزایش مهریه خود کمک بگیرید. در این مرکز امکان مشاوره حقوقی تلفنی نیز فراهم شده است.
افزایش مهریه چگونه ممکن است؟
حال با توجه به اینکه در قانون صریحا افزایش مقدار مهریه بعد از عقد باطل شمرده شده است، چگونه می توان مهریه را افزایش داد؟
افزایش مهریه از طریق تنظیم اقرارنامه رسمی و ضمیمه کردن آن به سند ازدواج به لحاظ قانونی ممکن نیست؛ بنابراین چنانچه زن و مردی درصدد افزایش مهریه هستند بایستی این کار را با استفاده از سایر روش های تعهدات مالی انجام دهند. از جمله این روش ها می توان به صدور چک یا سفته، صلح اموال، فروش اموال و دیگر تعهدات الزام آوری که به موجب قانون جایز شمرده شده اند، اشاره کرد.
با این تفاسیر، افزایش مهریه با استفاده از روش هایی به غیر از تنظیم و ثبت اقرار نامه رسمی، امکان پذیر می باشد، ولی این مال جدید که تحت عنوان افزایش مهریه انجام گرفته، فاقد ماهیت مهریه است و در واقع مهریه همانی است که در هنگام عقد مقرر شده است. به عبارتی افراد با استفاده از سایر روش ها می توانند بنا به توافق صورت گرفته میان خود، مبلغ یا مالی را تعیین کرده و به عنوان افزایش مهریه از آن یاد کنند، اما با این حال، این نوع قرارداد دارای احکام مخصوص به خود بوده و نمی تواند تابع مهریه باشد.
با این حال می توانید در این مورد روی کمک وکلای متخصص و با تجربه گروه مشاوره حقوقی حساب باز کنید. مشاوران باتجربه فعال در این موسسه آماده ارائه خدمات مشاوره ای تخصصی در مورد مهریه و راهکارهای قانونی افزایش آن هستند. خدمات مشاوره ای در این مرکز در قالب مشاوره حقوقی رایگان به صورت حضوری و تلفنی ارائه می شود.
کاهش مهریه بعد از عقد تابع چه شرایطی است؟
با استناد به رأی هیئت عمومی دیوان عدالت اداری کشور که بنا به نظریه شورای نگهبان صادر گردیده است، مهریه از رویکرد شرع، همانی است که در زمان عقد نکاح در سند رسمی ازدواج قید شده است. به موجب این نظریه، کاهش مهریه نیز دارای منع قانونی است.
در اینجا منع قانونی مهریه، متوجه کاهش میزان آن در سند ازدواج است و زن همچنان می تواند با مراجعه به یکی از دفاتر اسناد رسمی، اقدام به بخشیدن مهریه (لینک به مقاله بخشیدن مهریه) خود کند و یا با هبه کردن بخشی از مهریه خود، میزان آن را کاهش دهد. این عمل باعث می شود حق زن برای دریافت مهریه در آینده از او ساقط شده و وی نتواند مدعی دریافت مهریه باشد.
اگر زن کل یا بخشی از مهریه خود را به موجب سند رسمی ببخشد یا ابراء کند، دیگر این امکان را نخواهد داشت که کل یا قسمت بخشیده شده را مجددا با استفاده از ارائه دادخواست قانونی و مراجعه به مراجع قضایی و یا اجرای ثبت مطالبه کند. به موجب این سند رسمی، آثار مالی مهریه تعیین شده در سند رسمی ازدواج نیز کاهش می یابد.
بر همین اساس، بهتر است پیش از اقدام به کاهش یا بخشش مهریه خود، ابتدا مشاوره ای با یک وکیل مهریه (لینک به مقاله وکیل مهریه) داشته باشید و موضوع را در راستای مشاوره های دریافت شده پیش ببرید. به این دلیل که به احتمال زیاد مهریه و هبه ی آن در پروسه طلاق بسیار کاربردی خواهند بود و می تواند به عنوان یک اهرم فشار برای اجبار مرد به طلاق مورد استفاده زوجه قرار گیرد. در صورت نیاز به دریافت مشاوره در این خصوص می توانید با موسسه مشاوره حقوقی در تماس بوده و از مشاوره حقوقی تلفنی رایگان این مرکز بهره مند شوید.
سوالات متداول
- چگونه می توان برای افزایش مهریه اقدام کرد؟
امکان افزایش مهریه از طریق تنظیم اقرار نامه در دفاتر ثبت اسناد رسمی و یا تغییر مندرجات سند رسمی ازدواج طبق قانون ممکن نیست و انجام این کار فاقد اثر قانونی خواهد بود. اما زوج می تواند با استفاده از روش های دیگر، مال یا مبلغی را در قالب یک سند جداگانه که نام مهریه بر آن نهاده نشده باشد، به همسر خود اعطا کند.
- نحوه تنظیم متن افزایش مهریه چگونه باید باشد؟
همانطور که در طول متن اشاره شد، برای اینکه افزایش مهریه دارای اثر قانونی باشد بایستی به گونه ای تنظیم گردد که به عنوان صلح یا هبه نامگذاری شود.
- پروسه قضایی در افزایش مهریه چگونه اعمال می شود؟
رویه قضایی افزایش مهریه در قالب این نام باطل بوده و فاقد اثر قانونی است. ولی قرار مالی در قالب صدور چک، سفته، صلح مال و … تعهدات مالی مستقلی هستند که بایستی محقق شوند البته بدون اینکه دارای ماهیت مهریه باشند. بنابراین در زمان طلاق، حکمی مبنی بر پرداخت آنها از سوی دادگاه صادر نمی گردد. اما زن می تواند این مال را جدا از دادخواست طلاق خود از طریق دادگاه مطالبه کند.
نظر دهید