در دنیای مدرن امروزی گسترش سطح ارتباطات و تغییر سبک زندگی سبب شده تا تفاوت زبان، نژاد و ملیت‌ها مانعی برای برقراری ارتباط با سایر افراد نباشد. با توجه به گسترده شدن دایره ارتباطات در دنیای امروزی ازدواج ملیت‌های مختلف با هم به امری عادی بدل شده است. در این بین در کشور ما هم ازدواج با اتباع خارجی به نسبت گذشته بیشتر شده است. به طوری که در سال ۱۳۹۲، ۶۶۰ مورد ازدواج مرد ایرانی با زن تبعه خارجی و ۷۴۹ مورد ازدواج زن ایرانی با مرد تبعه خارجی در کشورمان به ثبت رسیده است. ازدواج با اتباع خارجی بایستی مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد. شرایط و قوانین ازدواج با اتباع خارجی مرد و زن در قانون ازدواج کشور ایران پیش بینی و تفسیر شده است. برای اینکه با شرایط و قوانین ازدواج با اتباع خارجی مرد یا زن در کشور ایران آشنا شوید، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
در همه کشورها ازدواج جزو موضوعات اساسی است که در قانون اساسی، قوانین و شرایط مربوط به آن پیش بینی شده است. حال اگر این ازدواج مربوط به زوجی از دو کشور متفاوت باشد، قوانین تغییر نموده و طبیعتا شرایط و قوانین گسترده‌تر خواهد شد. در کشور ایران نیز شرایطی و قوانینی در قانون برای ازدواج با اتباع خارجی پیش بینی شده است که لازم الاجرا می‌باشند.
بر اساس قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که افراد ایرانی باید به آن توجه وافری کنند، این است که ازدواج با اتباع خارجی نیازمند اجازه دولت است. وزارت کشور اختیار دار بررسی و صدور اجازه ازدواج از جانب کشور ایران است.
بر طبق دستورالعمل شماره /۵۲۶۸م پ مورخه ۲۳/۶/۷۰ ارسالی به کلیه استانداری‌ها رسیدگی به در خواست‌های ثبت ادواج و صدور پروانه ازدواج بر عهده استانداری‌ها می‌باشد.
متقاضیان ازدواج با افراد دارای تابعیت خارجی می‌توانند از مشاوره حقوقی تلفنی موسسات حقوقی که برای سهولت دسترسی به وکلای با تجربه راه اندازی شده است، استفاده نمایند.
شرایط و قوانین ازدواج زنان ایرانی با اتباع خارجی
برای ازدواج یک زن ایرانی با اتباع خارجی مانعیتی وجود ندارد. با استناد به قانون مدنی ایران باید به این نکته اشاره کرد که در حالت کلی یک زن مسلمان ایرانی اجازه‌ی ازدواج با یک مرد غیر مسلمان را ندارد. بر اساس ماده ۹۸۷ قانون مدنی، زن ایرانی مجاز است تا با فردی از اتباع خارجی ازدواج کند. در خصوص تابعیت وی، اصل بر این است تا زن بر تابعیت خود باقی بماند مگر اینکه بر اساس قوانین دولت متبوع شوهر، تابعیت همسر بر زن تحمیل گردد.
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این ازدواج لازم به ذکر است، بر اساس قانون مدنی ایران، زن ایرانی برای ازدواج با فرد تبعه خارجی باید اجازه دولت ایران را اخذ کند. بر طبق ماده ۱۰۶۰ قانون مدنی در صورتی که ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی منع قانونی نداشته باشد، موکول به اجازه مخصوص است. در این ماده منظور از منع قانونی، همان غیر مسلمان بودن مرد است. برای اینکه این ازدواج جنبه قانونی پیدا کند و منع قانونی رفع شود، مرد باید مسلمان شود. به عبارت ساده‌تر زمانی اجازه کتبی و پروانه زناشویی توسط دولت ایران صادر می‌شود که زن ایرانی بخواهد با یک مرد مسلمان تبعه خارجی ازدواج کند. بدون اخذ پروانه زناشویی زوجین، . از لحاظ قانونی دفتر خانه‌های ازدواج در سراسر کشور اجازه ثبت عقد و ازدواج را ندارند.
نکته:
- بر اساس قانون ۹۸۷ قانون مدنی، در صورتی که یک زن ایرانی با تبعه خارجی ازدواج کند و بر اساس قوانین کشور متبوع شوهر، زن تابعیت خود را از دست بدهد، از لحاظ حقوق مالی مشمول قوانین ایران نخواهد شد. از این رو حق مالکیت اموال غیر منقول وی محدود می‌شود.
- لازم به ذکر است که در صورتی که زن ایرانی بدون دریافت اجازه نامه دولت ایران، به عقد مرد تبعه خارجی درآید، از حمایت‌های دولت محروم خواهد شد، اما به لحاظ فقهی عقد بین زوجین باطل نخواهد شد.
زنانی که خواهان ازدواج با مردان تبعه خارجی هستند، برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد شرایط و قوانین ازدواج با اتباع خارجی که توسط مشاوران حقوقی ارائه می شود، در صورت عدم دسترسی به مشاوره حقوقی حضوری، می‌توانند از طریق مشاوره حقوقی تلفنی با وکلای مجرب تماس گرفته و از مشاوره حقوقی تلفنی رایگان استفاده نمایند.
شرایط و قوانین ازدواج مردان ایرانی با اتباع خارجی
در قوانین ایران برای مردان ایرانی برخلاف زنان ایرانی محدودیت‌هایی برای ازدواج با تبعه خارجی وجود ندارد. مردان ایرانی می‌توانند بدون کسب اجازه از دولت با زنان تبعه خارجی ازدواج کنند. اگر وحدت دین بین آن دو وجود داشته باشد بدون هر گونه اجازه‌ای می‌توانند در دفترخانه ازدواج، عقد و ازدواج خود را رسمی کنند.
بر اساس قانون مدنی: «هرگاه یک مرد ایرانی با یک زن خارجی ازدواج کند همسر او یک تبعه ایران تلقی شده و ازدواج آنان باید در دفتر مقامات ایران ثبت شود. بعد از ثبت سند ازدواج همسر مرد ایرانی شاید تابعیت و پاسپورت محل اقامت خود را حفظ کند اما او نمی‌تواند با گذرنامه غیر ایرانی خود به ایران سفر کند»
بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران بعد از ازدواج مرد ایرانی با زن تبعه خارجی به وی تابعیت ایرانی اعطا می‌شود.
مطابق بند ۲ ماده ۹۷۶ قانون مدنی، فرزندان حاصل از ازدواج مرد ایرانی با زن تبعه خارجی، ایرانی محسوب می‌شوند.
برای آشنایی بیشتر با قوانین مربوط به ازدواج افراد ایرانی با اتباع خارجی می‌توانید از مشاوره حقوقی رایگان تلفنی استفاده نمایید.
مدارک مورد نیاز برای ثبت ازدواج زن و مرد ایرای با اتباع خارجی:
جهت ثبت ازدواج با اتباع خارجی مدارکی مورد نیاز است که در زیر بدان اشاره شده است:
مدارکی که مرد تبعه خارجی برای ازدواج با زن ایرانی ارائه کند عبارتند از:
- ارائه گواهی ارسال شده از سفارت دولت تابعه مبنی بر مجرد بودن مرد تبعه خارجی و بلامانع بودن ازدواج با زن ایرانی
- اصل وکپی تمام صفحات پاسپورت مرد خارجی
- ارائه درخواست نامه ازدواج به وزارت کشور
- ارئه مجوز پروانه ازدواج صادر شده از طریق وزارت کشور
- کپی و اصل از کلیه صفحات عقد نامه شرعی
- در صورتی که قبلا ازدواج نموده باشد باید سند قانونی طلاق یا فوت همسر اول را ارائه نماید.
- عکس ۴*۳ پشت‌نویسی شده
- گواهی مبنی بر نداشتن سوء پیشینه کیفری
- گواهی تشرف به اسلام برای مرد خارجی
- ارائه گواهی مبنی بر توانایی مرد جهت اداره زندگی از طرف دولت متبوع
- ۲ عدد کپی شناسنامه و کارت ملی از تمامی صفحات
نکته:
- ازدواج افراد ایرانی با اتباع افغانی دارای کارت آبی به طورکامل ممنوع است.
- بر اساس دستورالعمل شماره /۵۲۶۸م پ مورخه ۲۳/۶/۷۰، ازدواج افراد ایرانی با اتباع عراقی دارای کارت سبز بلامانع است.
مدارکی که باید زن ایرانی برای ازدواج با مرد تبعه خارجی ارائه کند عبارتند از:
- اجازه کتبی ولی دختر که در یکی از دفاتر استاد رسمی تایید امضا شده باشد.
- ارائه اصل و کپی از لیه صفحات شناسنامه و کارت ملی
- عکس ۴*۳ پشت‌نویسی شده
مدارک لازم جهت ازدواج مرد ایرانی با اتباع خارجی
همانطور که قبلا اشاره شد مرد ایرانی برای ازدواج با اتباع خارجی نیازی به کسب اجازه از وزارت کشور ندارد. اگر زن دارای اقامت مجاز و گذرنامه باشد، مرد می‌تواند با هر زن مسلمان و غیر مسلمانی ازدواج کند. مراحل ثبت ازدواج مرد ایرانی با زن تبعه خارجی از طریق بخش امور اتباع خارجی نیروی انتظامی انجام می‌شود. مدارک مورد نیاز برای ثبت این ازدواج عبارتند از:
- تکمیل درخواست نامه ثبت ازدواج توسط زوجین
- ارائه اصل شناسنامه معتبر
- ارائه معرفی نامه به همراه دو قطعه عکس تایید شده توسط اداره کل امور اتباع نیروی انتتظامی
- کلاسه آثار انگشتان
- ارائه گواهی سلامت کامل جسمانی زوجین و نداشتن بیماری‌های واگیر که مانع از ازدواج زوجین شود.
- اصل گواهی تولد زوجه
- سه قطعه عکس مرد ایرانی و ۶ قطعه عکس زن تبعه
متقاضیان ازدواج با اتباع خارجی در صورت داشتن هر گونه سوال در مورد مدارک لازم برای ازدواج می‌توانند از طریق تماس تلفنی با موسسات مشاوره حقوقی تماس گرفته و از مشاوره حقوقی رایگان تلفنی استفاده نمایند.
شرایط تابعیت فرزندان حاصل از ازدوج افراد ایرانی با اتباع خارجی
فرزندان حاصل از ازدواج مرد ایرانی با زن تبعه خارجی تابعیت ایرانی کسب می‌کنند.
فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با مرد تبعه خارجی تابعیت ایران را کسب نمی‌کنند. در ماده قانونی قدیم فرزندان بعد از ۱۸ سالگی در صورتی که یکسال بعد از ۱۸ سالگی ساکن ایران باشند می‌توانند تابعیت ایران را کسب کنند. البته با توجه به اصلاحات صورت گرفته در سال‌های اخیر، تحت شرایطی امکان دریافت تابعیت ایرانی برای افراد زیر ۱۸ سال نیز مساعد شده است.
نحوه دریافت تابعیت ایرانی فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی
در دوم مهر ماه سال ۱۳۹۸ «قانون تعیین تکلیف فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی غیرایرانی» توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شد. و به دنبال آن در ۱۳ خرداد ۱۳۹۹ «آیین‌نامه اعطای تابعیت به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» توسط هیئت وزیران تصویب شده و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد. بر این اساس متقاضیان برای دریافت تابعیت ایرانی فرزندان حاصل از ازدواج زن ایرانی با تبعه خارجی بایستی مراحل زیر را طی کنند:
- مشمولین به اداره کل امور اتباع خارجی استان محل سکونت خود مراجعه نموده و مدارک مورد نیاز را ارائه کرده و اقدام به تشکیل پرونده می‌کنند.
- پس از بررسی‌های اولیه در صورت ارائه مدارک و مستندات کافی، پرونده به اداره تابعیت و امور پناهندگان و مهاجرین وزارت امور خارجه ارسال می‌شود.
- اداره تابعیت و امور پناهندگان و مهاجرین وزارت امور خارجه سند تابعیت را صادر نموده و رونوشتی از سند را به اداره امور هویتی ایرانیان خارج از کشور ارسال می‌کند.
- اداره امور هویتی ایرانیان خارج از کشور نیز پس از بررسی‌های لازمه، رونوشت سند تابعیت را به همراه سایر مدارک و دو قطعه عکس به اداره کل محل سکونت متقاضیان ارسال می‌کند.
- بر اساس مقررات و مطابق مشخصات اعلام شده توسط اداره تابعیت و امور پناهندگان و مهاجرین وزارت امور خارجه، سند هویتی فرد متقاضی تنظیم شده و شناسنامه برای فرد صادر می‌شود.
به استناد ماده ۹ آیین نامه اعطای تابیعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی در خرداد ماه ۱۳۹۹، مشمولین این ماده جهت درخواست اعلام تابعیت و تشکیل پرونده، بایستی اطلاعات کامل و مستندات خود را به استانداری محل تولد یا محل اقامت مادر ایرانی ارائه کنند.
به استناد ماده ۱۵ آیین نامه نیز، متقاضیان ایرانی مشمول قانون مذکور که در خارج از کشور ساکن هستند، باید جهت ارائه درخواست اعلام تابعیت، به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کشور محل سکونت مادر ایرانی خود مراجعه نموده و تشکیل پرونده دهند.
متقاضیان درخواست تابعیت ایرانی به منظور مشاوره حقوقی در مورد کسب تابعیت ایرانی، می‌توانند به موسسات حقوقی مراجعه نموده و از راهنمایی‌های مشاوران حقوقی و وکلای متخصص استفاده نمایند. متقاضیان ساکن خارج از کشور که دسترسی به موسسات حقوقی ندارند، می‌توانند به منظور استفاده از راهنمایی‌های وکلای متخصص از مشاوره حقوقی تلفنی که موسسات حقوقی در اختیار موکلین خود قرار می‌دهند، استفاده نموده و به صورت آنلاین و برخط از مشاوره حقوقی تلفنی رایگان استفاده نمایند.
سوالات متداول
- آیا امکان ازدواج زن ایرانی با مرد تبعه خارجی وجود دارد؟
بله، زنان ایرانی در صورت ازدواج با مرد مسلمان می‌توانند از طریق کسب اجازه از دولت ایران با یک مرد تبعه خارجی ازدواج کنند.
- آیا امکان ازدواج مرد ایرانی با زن تبعه خارجی وجود دارد؟
بله، مرد ایرانی می‌تواند بدون درخواست مجوز ازدواج با زن مسلمان یا غیر مسلمان خارجی ازدواج کند.
- تابعیت فرزندان مرد ایرانی که با زن خارجی ازدواج کرده چیست؟
فرزندان مردان ایرانی تابعیت ایرانی دارند.
- تابعیت فرزندان زن ایرانی که با مرد خارجی ازدواج کرده چیست؟
فرزندان زنان ایرانی که اتباع خارجی ازدواج کرده‌اند تابعیت ایرانی ندارند، اما در صورتی که تا یکسال بعد از ۱۸سالگی ساکن ایران باشند، می‌توانند تابعیت ایرانی را کسب کنند. البته بنا به شرایطی امکان گرفتن تابعیت ایرانی زیر ۱۸ سال نیز امکان‌پذیر است.
- آیا امکان مشاوره حقوقی برای افراد متقاضی ازدواج با اتباع خارجی در خارج از کشور وجود دارد؟
متقاضیان ازدواج با اتباع خارجی در خارج از کشور، برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با موسسات مشاوره حقوقی تماس گرفته و به صورت بر خط و آنلاین مشاوره حقوقی رایگان دریافت کنند.
۱ دیدگاه
کریم نیا
با سلام ازدواج دیپلمات ها با اتباع خارجی در قوانین بین الملل چطور هستش؟