انحصار وراثت فرایندی است که پس از فوت یک فرد طی می‌شود تا از طریق آن بتوان اموال فرد متوفی را میان وراث تقسیم کرد. در انحصار وراثت، وراث و سهم هر یک از آن‌ها از اموال منقول و غیرمنقول فرد متوفی مشخص می‌شود و درنهایت، گواهی انحصار وراثت صادر می‌گردد. این روال یکی از فرایندهای پیچیده حقوقی است که به دو نوع محدود و نامحدود تقسیم می‌شود. در ادامه با انحصار وراثت محدود و تفاوت‌های آن با انحصار وراثت نامحدود آشنا می‌شوید.
انحصار وراثت محدود چیست؟
همانطور که مطرح شد انحصار وراثت محدود یکی از انواع انحصار وراثت است که قبل از پرداختن به آن لازم است بدانید انحصار وراثت چیست ؟ به‌طورکلی، انحصار وراثت فرایندی است که از طریق آن مشخص می‌شود وراث فرد متوفی دقیقا چه کسانی هستند و هر یک از آن‌ها از اموال منقول و غیرمنقول متوفی چقدر سهم می‌برند. وراث قانونی به سه طبقه تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:
- طبقه اول: همسر متوفی، پدر و مادر متوفی، فرزندان متوفی (درجه اول) و در نبود آن‌ها نوه‌ها (درجه دوم).
- طبقه دوم: پدربزرگ و مادربزرگ متوفی، برادر و خواهر متوفی (درجه اول)، فرزندان برادر و خواهر متوفی (درجه دوم).
- طبقه سوم: عمو، عمه، دایی و خاله متوفی (درجه اول)، فرزندان عمو، عمه، دایی و خاله متوفی (درجه دوم).
طبقات بالاتر نسبت به طبقات پایین‌تر در اولویت هستند و درصورتی‌که آن‌ها وجود داشته باشند به طبقات بعدی سهم‌الارث نمی‌رسد. در هر طبقه نیز درجه‌بندی وجود دارد که در صورت زنده بودن افراد درجه اول، به افراد درجه دوم ارث تعلق نمی‌گیرد. در این میان، گواهی انحصار وراثت محدود مرتبط با محدودیت‌هایی است که وراث دارند.
مهم‌ترین تفاوت انحصار وراثت محدود با انحصار وراثت نامحدود ازلحاظ اموال به‌جامانده از فرد متوفی است. اگر اموالی که از فرد متوفی باقی مانده است پنجاه میلیون تومان یا کمتر از پنجاه میلیون تومان ارزش داشته باشد لازم است برای آن انحصار وراثت محدود انجام شود. ازآنجایی‌که در این شرایط، میزان ارث بسیار کم است، این نوع گواهی انحصار وراثت عملا کاربردی در تقسیم اموال منقول و غیرمنقول میان وراث ندارد.
مراحل انحصار وراثت محدود چیست؟
برای انجام انحصار وراثت محدود در ابتدا لازم است فرم استشهادیه محضری را در دفتر ثبت اسناد رسمی تکمیل کنید که برای انجام آن به دو نفر شاهد نیاز دارید. دو نفر شاهد باید در مورد صحبت اسامی وارث شهادت بدهند. پس از آن، این فرم در دفتر ثبت اسناد رسمی تایید می‌شود.
سپس به دفتر خدمات قضایی مراجعه می‌کنید و در آنجا فرم دادخواست گواهی انحصار وراثت محدود را تکمیل می‌کنید. پس از انجام این مراحل، درنهایت، گواهی انحصار وراثت محدود بدون نیاز به انتشار دادخواست در روزنامه کثیرالانتشار، توسط شورای حل اختلاف صادر می‌گردد. در ادامه با این موضوع آشنا می‌شوید که انحصار وراثت محدود چقدر طول میکشد.
انحصار وراثت محدود چقدر طول میکشد؟
ازآنجایی‌که در انحصار وراثت محدود اموال فرد متوفی پنجاه میلیون تومان یا کمتر از آن است، نیازی به چاپ و انتشار دادخواست انحصار وراثت در روزنامه کثیرالانتشار نیست. به همین دلیل، انحصار وراثت محدود نسبت به انحصار وراثت نامحدود به زمان بسیار کمی نیاز دارد و گواهی آن حدودا یک ماه زودتر صادر می‌شود.
هزینه انحصار وراثت محدود چقدر است؟
در هزینه انحصار وراثت محدود تفاوتی با هزینه انحصار وراثت نامحدود وجود ندارد. در هر دو نوع انحصار وراثت، شما لازم است ۲۰۰ هزار تومان را در دفتر خدمات قضایی پرداخت کنید و هزینه دیگری در این زمینه وجود ندارد. بااین‌حال، اگر برای انجام مراحل انحصار وراثت وکیل داشته باشید هزینه‌های وکالت را نیز باید در نظر بگیرید. همچنین، شما می‌توانید با دریافت مشاوره حقوقی رایگان از سایت مشاوران حقوقی، به‌صورت رایگان سوالات خود را بپرسید و پاسخ این سوالات را دریافت کنید. با این کار، نیازی به پرداخت هزینه وکالت نخواهید داشت.
مدارک لازم برای انحصار وراثت محدود چیست؟
برای اینکه بتوانید مراحل انحصار وراثت محدود را انجام دهید لازم است مدارکی را آماده کنید که این مدارک عبارت‌اند از:
- گواهی فوت فرد متوفی
- شناسنامه فرد متوفی
- شناسنامه و کارت ملی وراث
- عقدنامه فرد متوفی (درصورتی‌که متوفی متاهل باشد)
- وصیت‌نامه فرد متوفی (درصورتی‌که وصیت‌نامه وجود داشته باشد)
چگونه می‌توان انحصار وراثت محدود را به انحصار وراثت نامحدود تبدیل کرد؟
در برخی موارد اتفاق می‌افتد که پس از صدور گواهی انحصار وراثت محدود، وراث به این نتیجه برسند که باید انحصار وراثت نامحدود انجام می‌داده‌اند. برای مثال، نقل‌وانتقال ملک یا زمین با استفاده از گواهی انحصار وراثت محدود امکان‌پذیر نیست و برای انجام آن نیاز به گواهی انحصار وراثت نامحدود وجود دارد. اگر شما نیز در این شرایط قرار گرفته‌اید لازم است بدانید که می‌توانید گواهی انحصار وراثت محدود را به گواهی انحصار وراثت نامحدود تبدیل کنید.
برای این کار، در ابتدا لازم است به شورای حل اختلاف آخرین محل زندگی فرد متوفی مراجعه کنید و مدارکی را به این شورا ارائه دهید تا از طریق آن‌ها اثبات کنید که به گواهی انحصار وراثت نامحدود نیاز دارید. همانطور که قبلا مطرح شد صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود به زمان بیشتری نیاز دارد. در این شرایط، شورای حل اختلاف، دادخواست انحصار وراثت نامحدود را در یک روزنامه کثیرالانتشار به‌صورت رایگان منتشر کند و پس از گذشت یک ماه و در صورت عدم وجود معترض به دادخواست، گواهی انحصار وراثت نامحدود را صادر می‌کند.
درنهایت، در این مقاله به این موضوع پرداخته شد که انحصار وراثت محدود چقدر طول میکشد و چه تفاوتی با انحصار وراثت نامحدود دارد. به‌طورکلی، اگر ارزش ماترک متوفی برابر با پنجاه میلیون تومان یا کمتر از این مقدار باشد، شما نیاز به گواهی انحصار وراثت محدود دارید که صدور آن یک ماه کمتر از صدور گواهی انحصار وراثت نامحدود طول میکشد. از سوی دیگر، اگر در زمینه انحصار وراثت محدود همچنان سوالات یا ابهاماتی دارید می‌توانید از سایت مشاوران حقوقی، مشاوره رایگان حقوقی دریافت کنید و به‌این‌ترتیب، انحصار وراثت را به‌درستی انجام دهید.
نظر دهید